Kadar Pertukaran “Overshooting” oleh Muhammad Arif dan Muhamad Naim

Kadar Pertukaran “Overshooting”

oleh Muhammad Arif dan Muhamad Naim

“Overshooting” merupakan satu fenomena dalam bidang ekonomi yang digunakan untuk menerangkan mengapa kadar pertukaran lebih tidak menentu daripada kadar pertukaran yang dijangkakan. Sesetengah ahli ekonomi mengatakan bahawa turun naik adalah semata-mata hasil daripada spekulator dan ketidakcekapan dalam pasaran pertukaran asing. Walau bagaimanapun, model “overshooting” berpendapat bahawa kadar pertukaran asing sementara akan bertindak balas secara “overshoot” untuk perubahan dasar kewangan bagi mengimbangi “sticky price” dalam ekonomi.

Menurut model “overshooting” Dornbusch (1976), turun naik kadar pertukaran perlu untuk mengimbangkan sistem sebagai bertindak balas dengan kejutan monetari apabila berlaku penyesuaian harga secara perlahan. Berlakunya “overshoot” adalah fenomena yang disebabkan oleh harga dalam pasaran aset lebih cepat bertindak daripada harga pasaran barangan. Pemerhatian tersebut dikaitkan oleh amalan peletakan harga antarabangsa oleh pengeluar atau pengeksport. Mereka mendapati apabila semua pengeluar mengamalkan peletakan harga mengikut pasaran antarabangsa dalam sebutan mata wang pengguna setempat sepenuhnya, (amalan ini dirujuk sebagai pricing-to-market seterusnya disingkatkan sebagai PTM), perubahan kadar pertukaran asing nominal tidak memberi kesan kepada harga dalam pasaran tempatan pengguna.

Pengembangan dasar monetari domestik menyebabkan kejatuhan nilai kadar pertukaran dan kebiasaanya menyebabkan peralihan perbelanjaan (expenditure switching) yang seterusnya mengurangkan pergerakan kadar pertukaran. Sebaliknya dalam persekitaran PTM, kesan peralihan perbelanjaan tidak wujud dan menyebabkan kejatuhan kadar pertukaran menjadi bertambah besar kerana harga barang import tidak berubah dan tidak wujud peralihan perbelanjaan dunia kepada negara domestik. Ini menyebabkan peningkatan syarat perdagangan domestik. Kesan tersebut meningkatkan penggunaan penduduk domestik terhadap barangan tempatan dan luar negara yang mana menyebabkan penggunaan dunia meningkat. Manakala penduduk negara luar kurang mendapat faedah kerana tidak dapat  menikmati harga import yang lebih murah secara relatif dan juga terpaksa meningkatkan penawaran buruh mereka untuk memenuhi permintaan dari negara domestik. PTM cenderung mengurangkan pergerakan bersama (comovement) dalam penggunaan antara negara sebaliknya meningkatkan pergerakan bersama pengeluaran antara negara. Oleh itu, PTM berpotensi mengurangkan peranan perubahan kadar pertukaran fleksibel ke atas ekonomi.

Model kadar pertukaran “overshooting” Dornbush

Model Dornbush ini digunakan untuk keadaan ekonomi terbuka yang kecil di mana kadar pertukaran adalah fleksibel dan mobility modal adalah sempurna. Menurut model ini, apabila berlakunya perubahan dalam dasar monetary seperti peningkatan yang tidak dijangka kekal dalam bekalan wang, pasaran akan menyesuaikan dengan keseimbangan baru antara harga dan kuantiti. Pada mulanya, akibat “sticky price” untuk harga barangan, tahap keseimbangan jangka pendek baru akan dicapai melalui perubahan dalam harga pasaran kewangan. Kemudian, ianya akan beralih kepada keseimbangan baru di mana pasaran perukaran asing menghampiri tahap keseimbangan jangka panjang yang baru. Selepas itu barulah keseimbangan baru dicapai dalam pasaran wang domestik pasaran pertukaran mata wang dan pasaran barangan.

Keseimbangan jangka panjang adalah L. dibawah harga fleksibel, ekonomi melompat daripada I hingga L serta merta. Tetapi dengan “sticky price” ia bergerak dari I hingga S’ dan kemudian dari S’ ke L secara perlahan-lahan. Manakala P dan I juga meningkat secara perlahan-lahan . kedudukan S tiada peubahan dalam keseimbangan disebabkan perubahan dalam jangkaan. Perbezaan antara tahap E di S* dan pada L adalah untuk mengukur kadar “Overshooting”.