KESAN KEJATUHAN NILAI MATA WANG KEPADA PERDAGANGAN MALAYSIA

Oleh: #  Hazman, Najib dan Shahrul

11 November 2016, sejarah tercipta bagi Malaysia apabila nilai mata wangnya, Ringgit Malaysia jatuh ke paras terendah sejak krisis kewangan Asia pada 1998 apabila ia didagangkan pada RM 4.53 berbanding 1 Dolar Amerika Syarikat. Ringgit Malaysia mula diperkenalkan Pada 12 Jun 1967 oleh Bank Negara Malaysia bagi menggantikan ringgit Malaya dan Borneo yang telah digunakan secara meluas di seluruh Malaysia sebelum itu.  Kejatuhan nilai ringgit telah mewujudkan keresahan dan skeptisisme di kalangan rakyat Malaysia mengenai keberkesanan peranan yang telah dimainkan oleh Bank Negara Malaysia dalam memelihara kestabilan nilai Ringgit Malaysia yang merupakan nadi perdagangan Malaysia. Kejatuhan Ringgit Malaysia boleh dikatakan memberikan kesan dua dalam satu bagi perdagangan Malaysia iaitu kesan positif dan kesan negatif. Kesan ini akan dibincangkan dalam bab seterusnya.

Prestasi Ringgit Malaysia secara lazimnya diukur dengan membandingkan nilainya dengan Dolar Amerika Syarikat iaitu mata wang yang pada masa kini digunakan secara meluas sebagai mata wang sandaran di dalam sistem perdagangan antarabangsa iaitu bagi memperdagangkan komoditi utama dunia seperti minyak mentah dan emas. Prestasi Ringgit Malaysia berbanding Dolar Amerika Syarikat dapat dilihat melalui Jadual 1 di bawah:

 Jadual 1 : Nilai Ringgit Malaysia (RM) berbanding Sedolar Amerika Syarikat (USD)

Sumber : Indexmundi.com dan Investing.com

Pada tahun 1980, nilai RM mencapai paras tertinggi dalam sejarah penerbitannya apabila ia didagangkan pada paras sebanyak RM 2.18 bagi 1 USD. Manakala pada tahun tahun 1998,  nilai RM mencapai paras terendah dalam sejarah penerbitannya apabila ia didagangkan pada paras sebanyak RM 4.80 bagi 1 USD. sejarah sekali lagi tercipta pada pagi 11 November 2016 apabila ia diperdagangkan pada paras RM 4.53 berbanding  dengan 1 Dolar Amerika Syarikat, paras terendah sejak krisis kewangan Asia pada 1998.

Kejatuhan mata wang dapat didefinisikan sebagai kehilangan nilai mata wang sesebuah negara berbanding dengan satu atau lebih mata wang negara lain dalam satu tempoh masa.  Terdapat pelbagai punca yang menjurus kepada berlakunya kejatuhan nilai mata wang ringgit Malaysia berbanding  Dolar Amerika Syarikat antaranya ialah kerana spekulasi luar pesisir, penurunan harga komoditi seperti minyakmentah secara mendadak, pengukuhan mata wang Amerika Syarikat dan juga disebabkantindakankerajaan China menurunkan mata wang Yuan (Mohammad Najib Abdul Razak, 2015).

Kesan kejatuhan ringgit kepada perdagangan Malaysia dapat dilihat dari segi sisi positif iaitu peningkatan eksport. Apabila berlakunya susut nilai RM, maka ini akan menyebabkan berlakunya peningkatan dalam jumlah eksport Malaysia. Kedua, meningkatkan perbelanjaan pelancong asing di Malaysia. Perkara ini berlaku disebabkan masyarakat daripada negara asing terutamanya dari negara maju melihat RM lebih murah berbanding sebelumnya. akhir sekali ia meningkatkan jumlah pelancong asing ke Malaysia.

Jadual 2 : Jumlah Eksport Malaysia dari 2009-2016

Sumber : Jabatan Perangkaan Malaysia (DOSM)

Kesan kejatuhan ringgit juga dapat dilihat dari sisi negatif iaitu penurunan import. Hal ini kerana barangan import yang dijual dalam Malaysia lebih mahal kerana Malaysia akan mengeluarkan lebih nilai wang untuk membayar harga barangan tersebut disebabkan nilai tukaran ringgit yang jatuh.

Jadual 3 : Prestasi Import Malaysia

Sumber : Jabatan Perangkaan Malaysia (DOSM)

Kesan negatif seterusnya iaitu peningkatan inflasi. Inflasi berlaku apabila barangan import yang lebih mahal akan meningkat harga barangan import menyebabkan inflasi tarikan permintaan.

Jadual 4 : Inflasi Harga Pengguna

 Sumber : Jabatan Perangkaan Malaysia (DOSM) dan Bank Negara Malaysia

Akhir sekali adalah peningkatan hutang luar negeri. Hutang luar negeri meningkat 11.5% pada tahun 2015, disebabkan terutamanya oleh kesan penilaian daripada penyusutan nilai ringgit berbanding dengan kebanyakan mata wang pada tempoh tiga suku pertama tahun itu.

Jadual 5 : Hutang Luar Negeri Terkumpul (akhir tempoh)

Sumber : Kementerian Kewangan Malaysia (MOF) dan Bank Negara Malaysia

Kesimpulannya, terdapat pelbagai punca yang menjurus kepada berlakunya kejatuhan nilai mata wang ringgit antaranya ialah kerana spekulasi luar pesisir, penurunan harga komoditi seperti minyak mentah secara  mendadak, pengukuhan mata wang Amerika Syarikat dan juga disebabkan tindakan kerajaan China menurunkan mata wang Yuan.  Kejatuhan Ringgit Malaysia telah memberi kesan yang agak signifikan kepada perdagangan Malaysia. Dari sisi positif, kejatuhan Ringgit boleh dikatakan rahmat kerana disebabkan hal ini, jumlah eksport Malaysia dan jumlah kehadiran pelancong ke Malaysia meningkat sekali gus membolehkan Malaysia mengimpikan pertumbuhan ekonomi yang lebih baik berbanding sebelumnya. Dari sisi negatif, kejatuhan Ringgit boleh dikatakan bencana kerana disebabkan hal ini, kadar inflasi dan jumlah hutang luar negeri Malaysia meningkat sekali gus menimbulkan kebimbangan mengenai kemapanan syarikat-syarikat ternama di Malaysia dalam mendepani hutang luar negeri yang meningkat sekelip mata.  Adalah diharapkan, kejatuhan nilai Ringgit berbanding Dolar Amerika Syarikat ini hanyalah bersifat sementara dan nilainya akan kembali pulih di masa akan datang.